Слоўнік Севярынца. Храмы

vipopola04-01

Храм – ідэальная мадэль беларуса.

Храм – велічны вобраз Беларусі.

Храм – месца нараджэньня й адраджэньня беларускасьці.

Храм – гэта месца, дзе народ каецца, спавядаецца, хрысьціцца, прычашчаецца – і робіцца нацыяй. Багавейнае адчуваньне велічы Госпада ў цішы аграмадных заляў, дзе агеньчыкі сьвечак зьліваюцца з золатам абразоў, раптоўна, з хорам малітвы і гулам аргану, уздымае цябе па-над зямлёй, і дае пачуцьцё прысутнасьці Божае.

Храм – душа любога гораду.

Храм – тое, што найперш разбуралі заваёўнікі, спусташалі акупанты ўсіх масьцей і ўзрывалі бязбожнікі, каб зьнішчыць саму Беларусь. У Беларусі менавіта храму прызначаецца роля рэальнага эпіцэнтру жыцьця.

І праваслаўныя, алтаром на Ўсход, і каталіцкія – на Захад, і вуніяцкія – на Поўнач, і пратэстанцкія, як хоч – у Беларусі сыходзяцца разам, на адной плошчы, як у фокусе.

У самой Беларусі лёгка пазнаць найвялікшы сымбалізм, ціхую веліч і натхнёную сьветлыню, уласьцівыя храму.

У Беларусі кожны храм – гэта асоба. І, як чалавечае цела ёсьць храмам духу, так і сам храм выяўляе форму існаваньня нацыі: “Хіба ня ведаеце, што вы храм Божы, і Дух Божы жыве ў вас?” (І Да Карыньцянаў 3:16). Стоячы перад беларускім храмам, ты глядзіш у твар самой Беларусі.

Калі вы ўваходзіце ў храм – вы ўваходзіце ў беларускую душу. Вялізную прастору з таемным водгульлем, прызначаную для шэптаў малітвы, хрысьціянскіх гімнаў і дзеяньня Духу Сьвятога.

Унікальныя беларускія храмы-крэпасьці ў Сынкавічах, Мураванцы, Супрасьлі, Камаях даюць нам поўнае ўяўленьне пра характар нацыянальнай духовасьці. Засяроджаны, моцны, з чатырма вежамі на ўсе бакі сьвету, са сьценамі скрозь у белых вокнах, што надаюць лёгкасьці й празрыстасьці ўсёй аграмадзе, са сьпічакамі й крыжамі, нацэленымі ў неба!

Храмы, найвышэйшыя постаці беларускае гісторыі, увасабляюць сабою эпохі нацыянальнага будаўніцтва. Полацкая Сафія, гарадзенская Каложа, віцебская Дабравешчанская царква, смаленскі Петрапаўлаўскі Сабор XII ст. – гістарычныя падмуркі Беларусі. Знакамітыя цэрквы-крэпасьці, Касьцёл Божага цела ў Нясьвіжы або Кальвінскі Збор у Заслаўі – ансамбаль Залатога веку. Віленскае барока, Сьвята-Духаў Сабор у Менску, Магілёўская Мікалаеўская царква, Чырвоны Касьцёл – манумэнты Новага Запавету Беларусі. Царква ў гонар абраза маці Божай “Усіх смуткуючых радасьць”, Лагойскі касьцёл, мадэрновыя пратэстанцкія дамы малітвы – дойлідзтва сучаснае беларускае дзяржаўнасьці.

Бел-чырвона-белая плінфа мураваных полацкіх цэркваў XII ст, немыя белыя вокны на тле чырвоных сьценаў, бялюткія з рудай дахоўкай эвангельскія зборы XVI ст, белыя й чырвоныя касьцёлы XX ст. – вось ён, нацыянальны архітэктурны стыль.

Як сам беларус, беларускі храм – узьнёслы, сьціплы й сьветлы. Мяккія, скругленыя, гарманічныя формы – і нястрымнае імкненьне да неба, увенчанае вастрыямі крыжоў. Стройныя, ладныя сылюэты зь вялікімі вокнамі-вачыма, быццам у малітве або на пропаведзі. Цярплівыя, сьветлыя й ветлыя, гасьцінныя, інтэлігентныя беларускія храмы – гэта проста сьпеў, гэта паэзія!

Беларусь – тысячагадовы Храм у сэрцы Эўропы.

Храм Божы, да якога прыходзілі спавядацца й каяцца ўсе канфэсіі. Храм, дзе сустрэліся Захад і Усход. Храм, у які зьбіраўся расьсеяны Ізраіль з выгнаньня. Храм, дзе ратаваліся й шукалі прытулку, які рабавалі й апаганьвалі. Храм, дзе штодня прыносілі ахвяры й дзе адбываліся таемствы Божыя. Храм, у цэнтры якога знаходзілася Кніга. Храм, што будуецца як крыж або як каўчэг, ёмішча асьветы, пісьменнасьці, выхаваньня й культуры са старажытнасьці. Храм, у якім жыло Слова Божае й асьвятляла душу да Боскае белі – і адкуль выходзілі людзі, поўныя веры й любові.

Храм для ўбогіх духам і для тых, што плачуць, для лагодных і міласэрных, для тых, хто прагне праўды й хто гнаны за яе, ганьбаваных і чыстых сэрцам.

“Гасподзь – у сьвятым Храме Сваім. Хай маўчыць уся зямля перад абліччам Яго!” (Аббакум 2:20).

Меркаванні аўтараў блогаў могуць не супадаць з меркаваннем рэдакцыі Krynica.info

sevjarynec

Павел Севярынец, нарадзіўся 30.12.1976. Беларускі пісьменнік, публіцыст, у 1997-2004 гг заснавальнік і лідэр “Маладога Фронту”, з 2004 г і дагэтуль – сустаршыня партыі Беларуская Хрысьціянская Дэмакратыя. Больш як 5 гадоў адбыў у зняволенні паводле палітычных прысудаў. Аўтар кнігаў: “Ды-джэй Адраджэння”, ” Пакаленне Маладога Фронту”, ” Люблю Беларусь”, “Брату”, “Лісты з лесу”, “Беларуская глыбіня”. Лаўрэат літаратурнай прэміі імя Алеся Адамовіча (2006), прэміі імя Васіля Быкава “За свабоду думкі”(2008). Жанаты. Праваслаўны хрысціянін.
Фраза, якую не можа чуць: ” Ай, няхай, і так сыдзе”.
Любімая цытата: ” Няхай не сумняваецца сэрца вашае; веруйце ў Бога і ў Мяне веруйце” – кажа Ісус. ( Евангелле паводле Яна, 14:1) – верш з Бібліі, пасля якога пакаяўся і прыняў Хрыста.

21 студзеня 2018 | Блогі |

Падобныя навіны


Апошнія навіны

Апошнія навіны

Блогі
Падтрымаем сайт талакой

Абвесткі

Рубрыка

Спецпраекты